Rahmi Mert Özcan ‘Bir Dünya Müzik’ dergisindeki Mayıs ayı yazısında müzik hakkında bilinmeyenlerin devamını anlattı. Müzik dünyasının bilinmeyen anekdotlarından küçük maddeler halinde ilginç bilgiler ve biraz da detaylar sundu!

BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ ? 2

Geçtiğimiz ay yazımda insanlar duygu ve düşüncelerini farklı yöntemlerle anlatabilirler demiş ve bu yöntemlerden birisini de müzik olarak göstermiştim. Hatta biraz daha süsleyip duygularımız için anlam kazandırılmış tüm seslerin müzikten geçeceğini ancak karşımıza çıkabilecek her sese de müzik diyemeyeceğimizi bir ünlem olarak eklemiştim. Neden? Çünkü düzenli bir titreşim ve yüksekliği olması şarttı. Aksi durum olursa ne olur sorusunun da karşılığını ‘gürültü’ olarak vermiş ve altını çizmiştim. Sonrasında somut ve soyut olarak pek çok anlamlar kazanmış müziğin tüm evrende aynı etkileri yarattığından bahsedip, öz kültürümüzde veya başka kültürlerde kendimize uygun zevkler bulup onlarla iç içe yaşayabildiğimizi dillendirmiştim. Evet, yine ve yeniden söylemekte fayda var. Müzik her zaman bir hayat değneği gibi yanımızda ve ihtiyacımız. İşte bu türden dizeleri bize böyle yazdırabiliyor. Farklı duygulara götürüyor bizleri ve yeni keşifler yapmamızı sağlıyor. Hayranlık duyabiliyoruz öte yandan hiç hoşumuza gitmeyecek bir hal da alabiliyor. Bir bütün ama tezatlara açık kocaman bir dünya. İşte bu ay da, bu yazımda, bu büyük dünyanın bilinmeyen anekdotlarından küçük maddeler halinde sizlere ilginç, yeni bilgiler ve biraz daha detaylar sunacağım. Bu ay da eğlenerek, keyifle okuyacağınızı düşündüğüm bu yazımda sizler de bazı bilgiler karşısında yeniden şaşırıp kalırken bazı detayları da geçen ay olduğu gibi yine ayakta alkışlayacaksınız. E o halde bunları biliyor muydunuz başlığı altında sizler için toplamış olduğum son 15 maddeye de şöyle hızlıca bir giriş yapalım.

Madde 16 : “50’li yıllarda, gazino ve sahne kültürümüze, halkla iç içe olmak amacı ile ilk kez T sahne kullananın rahmetli ses sanatçımız Zeki Müren olduğunu biliyor muydunuz?”
Sanat Güneşi Zeki Müren’in, T sahnede sabit mikrofon kullanılamayacağı için kablolu ve elde taşınan mikrofon kullanan ilk kişi olduğunu da ekleyelim. Kendisi hem şarkıda hem de günlük hayatında düzgün Türkçe kullanmasıyla ve karakter olarak örnek davranışlarıyla tam bir sanatçı duruşu sergilemiştir.

Madde 17 : “Ses havada saniyede 340 m, deniz suyunda 1490 m, katı cisim ve toprakta 4000 m ve çelikte saniyede 5000 metre hızla ilerler.”

Madde 18 : “Müzik terapide en eski tedavi yöntemlerinden biri olup pek çok eski çağ medeniyetlerinde kullanılmıştır.”
E boşuna dememişler zaten müzik ruhun gıdasıdır diye.

Madde 19 : Türk Müziği makamlarının ruha olan etkileri Farabi’ye göre şöyle sınıflandırılmıştır:
-Rast makamı: İnsana sefa (neşe-huzur) verir.
-Rehavi makamı: İnsana beka (sonsuzluk fikri) verir.
-Kuçek makamı: İnsana hüzün ve elem verir.
-Büzürk makamı: İnsana havf ( korku) verir.
-Isfahan makamı: İnsana hareket kabiliyeti güven hissi verir
-Neva makamı: İnsana lezzet ve ferahlık verir.
-Uşşak makamı: İnsana gülme hissi verir.
-Zirgüle makamı: İnsana uyku verir.
-Saba makamı: İnsana cesaret kuvvet verir.
-Buselik makamı: İnsana kuvvet verir.
-Hüseyni makamı: İnsana sükûnet rahatlık verir.
-Hicaz makamı: İnsana tevazu (alçak gönüllülük) verir.

Madde 20 : “Bilinen en eski müzik aleti 40 000 yıl önce yapılmıştır. Bu müzik aleti geyik ayağından yapılmıştır.”

Madde 21 : “Telecaster ve Stratocaster’in mucidi Leo Fender gitar çalmayı bilmiyordu.”
Sen tarihin en büyük gitar üreticilerinden birisi ol ama gitar nasıl çalınır bilme! İlk duyduğumda şaşırtıcı bir detay olarak değişik ünlemler sıralamıştım kendi kendime. İnsanın aklı almıyor çünkü yaptığı, ürettiği şeyde öyle bir mekanizma ve ton var ki sadece bu hissi yakalamak için bile öğrenebilirdi diye yorumluyor insan. Tabi her şey bir yana bugünkü müzik kültürü ve anlayışında önemli katkısı olan bir insandır kendisi. Hatta ona genelde Leo Amca da derlerdi. Devrim niteliği taşıyan üretimleri ile gitar tarihinin en önemli isimlerinden biri olmuştur Leo Amca.

Madde 22 : “Seattle’lı rapçi No Clue 51.27 saniyede 723 hece söyleyerek Guinness Rekorlar Kitabı’na dünyanın en hızlı rap müzisyeni olarak girmiştir.”
Saniyedeki kelime rekorlarına Eminem ile tam odaklanmışken bu sefer de No Clue karşımıza hece rekortmeni olarak çıkıyor. Görünen o ki Rap müzisyenleri için de farklı alanlarda farklı yarışlar ve farklı rekorlar oluşmaya bu müzik türü yaşamını sürdürdükçe devam edecek. En iyinin kim olduğunu tabii ki müzik belirleyecek.

Madde 23 : “Metallica, Antartika’ da verdiği konserden sonra “Dünya’nın 7 kıtada konser veren tek müzik grubu” unvanı ile Guinness Rekorlar Kitabı’na girmiştir.”
Tartışmasız dünyanın en iyi Heavy Metal gruplarından birisi Metallica. Onları marka yapan, diğerlerinden farklı kılan pek çok özellik var. Dünya’da hala pek çok kişi Metal Müzik dendiğinde metali Metallica zannediyor. Onlar dünyada bu algıyı yaratmayı başardıktan sonra farklı unvanlar ile belirli başarılar sağlamalarına da yine çok fazla şaşmamalı…

Madde 24 : “Şimdiye kadar en yüksek fiyata satılmış müzik enstrümanı bir Stradivarius kemandı. 2011’de açık artırmada 15,9 milyon dolara satıldı.”
Telli çalgılarda ve özellikle kemanda, Antonio Stradivari ve ailesinin bir markasıdır Stradivarius keman. Ses, işçilik gibi nitelikleri nedeniyle gerçekten çok özel, benzeri olmayan üstün ve mükemmel bir üründür. Türkiye’de de ünlü keman ustası Ayla Erduran, Stradivarius keman çalmış ender keman sanatçılarımızdan biridir.

Madde 25 : “Justin Bieber’ın Youtube’da izlenme sayısı Çin ve Hindistan’ın nüfus toplamından fazladır.”
İki buçuk milyarı aşkın bir dinlenme oranı ve Biber genç yaşında şöhretin zirvesinde… Kimine göre ikon, kimisine göre de idol olmayı başaran müzisyen bakalım kaç yaşında daha hangi rekorlar kıracak.

Madde 26 : “Müzik; kronik ağrıları %20, depresyonu %25 azaltmaktadır.”

Madde 27 : “Tüm satış kayıtlarına göre, Armonika dünyanın en çok satan çalgısıdır.”
Armonika ya da mızıka olarak da dillendirdiğimiz, üflemeli bir çalgıdır. İngilizce harmonica kelimesinden türemiştir. Nefes ve dil ile çalınan delikli bir çalgı olan Armonika Blues, Country ve Western gibi müzik dallarında oldukça yaygındır.

Madde 28 : “Altın plak ödülüne layık olabilmek için Amerika’da 500,000, Türkiye ve İngiltere’de 100,000 albüm satmış olmanız gerekir.”
Türkiye’de 1955 yılından bu yana altın plak ödülü MÜYAP yetkilileri tarafından verilmektedir. Türkiye’de ilk “Altın Plak” sahibi ise sanat güneşimiz Zeki Müren olmuştur. Glenn Miller ise 1942 yılında dünyada ilk Altın Plak alan isim olmayı başarmıştır.

Madde 29 : “Cezayir ve Tunus’taki bütün makam, usul ve formlar Türklerden alınmıştır.”
Türk müziğinin önemi o kadar büyük ki dünya müziği için sadece Cezayir ve Tunus’la sınırlandırmakta yanlış olur diye düşünüyorum. Özellikle 10. yüzyıldan itibaren daha da gelişen ve büyüyen motifler ile yola devam eden müziğimiz bugün ki Yunan, Bulgar, Sırp, Arnavut, Libya, Fas, Arabistan, Irak ve Suriye müziklerinde de kendi etkisini göstermektedir.

Madde 30 : “Pink Floyd’un ‘Dark Side of The Moon’ albümü 200 müzik listesinde birden 741 hafta boyunca tepedeydi, 14 yıl!”
1973 çıkışlı Pink Floyd albümüdür. Haziran 1972 ve Ocak 1973 arasında, o yılların en gelişmiş kayıt teknikleri kullanılarak, Abbey Road Studios’da kaydedilmiştir. Bütün şarkı sözleri de efsanevi müzisyen Roger Waters’a aittir. Dünya üzerinde 45 milyondan fazla satışa ulaşmış muhteşem bir başyapıttır. Hayatımıza şöyle bir bakarsak bizi en mutlu eden şeylerin küçük detaylar olduğunu göreceksiniz. Sürprizlere açık, beklenmedik ve sıradan olmayan. Yani bir nevi bize özgü küçük dokunuşlar. Nisan ve Mayıs aylarında ben de sizler için müziğe küçük dokunuşlar yaparak bilmesek hiçbir şey kaybettirmeyecek ama okuduğumuzda da bizi mutlu edecek, Aaa! Öyle mi!!! Vay Beee !! Yok Artık!!! dedirtebilecek detaylardan seçtim. Yine gördük ki kocaman dünyası olan müziğin içinden neler neler çıktı. Müziğin bitmek bilmeyen dünya yolculuğunda Haziran ayında kutuda yeniden görüşmek dileğiyle…

Rahmi Mert Özcan – Bir Dünya Müzik 2017 Mayıs Sayısı Yazısı